Uit onderzoek van Bouwkennis blijkt dat de meningen over de oorzaak van faalkosten verschillen. Aannemers vinden dat er meestal iets misgaat in de ontwerpfase. Architecten zien vooral missers in de uitvoeringsfase en volgens opdrachtgevers ontstaan veel problemen omdat de contractuele eisen niet worden nagekomen. Met de komst van de Wkb per 1 januari 2024 heeft het geen zin meer om naar elkaar te wijzen. Dan eisen onafhankelijke kwaliteitsborgers dat alle partijen kunnen aantonen of een bouwproject voldoet aan het Bouwbesluit en de afgegeven vergunning. Hoe kunt u dat samen waarborgen?
De Wkb vraagt om een bruggenbouwer tussen bouwpartners
Met de komst van de Wkb per 1 januari 2024 moeten aannemers kunnen aantonen dat hun projecten voldoen aan het Bouwbesluit en de contractuele eisen. Dit wordt getoetst door onafhankelijke kwaliteitsborgers. Daarvoor moet niet alleen de aannemer informatie aanleveren, maar ook de architect en de opdrachtgever. Het is dus een harde eis om complete dossiers aan te leggen, inclusief rapportages over Bouwbesluittoetsingen. Als er een klein foutje is gemaakt in de ontwerpfase moet alles opnieuw worden aangeleverd. Dat kan duizenden euro’s aan papierwerk en uren kosten. Als tijdens de uitvoering of na oplevering blijkt dat er iets mis is, kan dat tot nog veel hogere faalkosten leiden. Bedenk daarbij dat een verklaring van een private kwaliteitsborger een harde voorwaarde is voor de oplevering. De bouwer moet daarbij een ‘as built dossier’ aan de gemeente en een consumentendossier aan de eigenaar leveren. Het belangrijkste verschil met de huidige situatie is dat de aannemer al vóór de start van de bouw moeten aantonen hoe de kwaliteit vastgelegd gaat worden en achteraf moet kunnen aantonen dat het bouwwerk aan alle eisen voldoet.
Onvolledige projectdata en te weinig samenwerking
Uit een benchmark van Contakt Consulting blijkt dat partijen in de bouw op dit moment nog vaak onvoldoende data beschikbaar hebben om de kwaliteit van hun werk te kunnen aantonen. Bovendien is men niet altijd genegen informatie te delen met andere partijen (hoewel de uitwisseling ook beperkt kan blijven tot projectspecifieke data). Om de informatievoorziening goed op orde te krijgen met het oog op de nieuwe wetgeving, is het zaak om te bepalen in hoeverre de data en (kwaliteits)systemen al op orde zijn. Verder moet een borgingsplan opgesteld worden met een risicobeoordeling, een keuringsplan, audits (toezichtsplan) en een beoordeling van de interne kwaliteitsborging. Pas als het hele borgingsplan succesvol is uitgevoerd zal de kwaliteitsborger de verklaring afgeven en kan de gemeente toestemming geven om een gebouw in gebruik te nemen. Dat leidt tot de vraag hoe je de informatievoorziening kunt coördineren en welke afspraken je met elkaar moet maken over de samenwerking. Het kan verstandig zijn om voor dit alles de hulp van een externe specialist in te roepen. Niet alleen om aantoonbare kwaliteit te leveren, maar ook om te besparen op de kosten van de kwaliteitsborger.
De toegevoegde waarde van een externe partij
Aannemer, architect, en opdrachtgever zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het aantonen dat de voorschriften van het Bouwbesluit zijn gevolgd. Een externe ‘bruggenbouwer’ kan de taken op dit gebied coördineren en tijdrovende taken overnemen. Denk hierbij aan de volgende werkzaamheden:
- Advies bij de selectie van een kwaliteitsborger die door de opdrachtgever aangesteld moet worden en de communicatie met deze partij.
- Hulp bij de dossiervorming. Denk hierbij aan rapportages over de toetsing van bouwplannen, contractafspraken, risicoanalyses, bestekken, berekeningen en andere documentatie.
- Bepalen wat de impact van de Wkb is voor projectportfolio’s. De wijziging in het vergunningsproces en de introductie van de kwaliteitsborger gelden in eerste instantie alleen voor gevolgklasse 1. De andere (privaat)wijzigingen gelden voor alle projecten.
- Assistentie bij het maken van (contractueel vast te leggen) afspraken tussen partners (en met leveranciers) over aansprakelijkheid en aantoonbaarheid.
- Vastleggen van overdrachtsmomenten waarbij duidelijk is welke partij op welk moment waarvoor aansprakelijk is en welke aantoonbaarheid voor welk product vereist wordt Denk daarbij ook aan wijzigingen in het ontwerp tijdens de bouwfase.
- Nagaan of bij de partijen voldoende kennis aanwezig is over de technische voorschriften en het Bouwbesluit.
- Idealiter biedt een coördinerend adviseur ook softwaretools om het ontwerp, de toetsing en het toezicht te verbeteren en te vereenvoudigen. Lees de blog hierover
Door een externe coördinator in te schakelen is de kwaliteit gewaarborgd en hoeven de bouwpartijen daar zelf nauwelijks tijd in te steken. Bovendien heeft de (duurbetaalde) kwaliteitsborger veel minder tijd nodig voor de technische toetsing en worden kostbare of vertragende fouten in het ontwerp en tijdens de uitvoering voorkomen.
Meer weten over de mogelijkheden van externe ondersteuning bij de voorbereiding op de Wkb?
Lees de factsheet van het Ministerie over de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.
